Το Διεθνές Συνέδριο για τα 30 χρόνια του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) με τίτλο «Η Πνευματική Ιδιοκτησία στο Προσκήνιο» πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαρτίου 2025 στο Αμφιθέατρο «Δημήτριος Παντερμαλής» στο Μουσείο της Ακρόπολης, συγκεντρώνοντας διακεκριμένες προσωπικότητες από όλη την Ευρώπη για να εξετάσουν τις προκλήσεις και το μέλλον της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Τις εργασίες του συνεδρίου άνοιξε με βιντεοσκοπημένο χαιρετισμό, η Υπουργός Πολιτισμού, κα Λίνα Μενδώνη, η οποία μέσα από το μήνυμά της υπογράμμισε τη σημασία της πνευματικής ιδιοκτησίας για την ενίσχυση της δημιουργικότητας.
Η Υπουργός αναγνώρισε και εξήρε τη σημαντική συνεισφορά του ΟΠΙ τα 30 χρόνια λειτουργίας του. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στο αποφασιστικό έργο του ΟΠΙ για την καταπολέμηση της διαδικτυακής πειρατείας, το οποίο συμβάλλει καταλυτικά στην προστασία των δημιουργών και στη διατήρηση της νομιμότητας στο ψηφιακό περιβάλλον.
Η Υπουργός υπογράμμισε επίσης τη συμβολή του οργανισμού στον εκπαιδευτικό τομέα, μέσα από δράσεις που ευαισθητοποιούν και εκπαιδεύουν την εκπαιδευτική κοινότητα. Εξήρε την εξειδίκευση των στελεχών του ΟΠΙ, τονίζοντας την υψηλή κατάρτισή τους, που αποτελεί τη βάση για την επιτυχία του οργανισμού.
Τέλος, η Υπουργός δεσμεύτηκε για την ενίσχυση και αναδιοργάνωση του ΟΠΙ, με σκοπό να ενισχυθεί η λειτουργικότητα και η αποτελεσματικότητα του οργανισμού, και να διασφαλιστεί η ομαλή εκτέλεση των πολυάριθμων αρμοδιοτήτων του.
Έπειτα τον λόγο πήρε ο Υφυπουργός Πολιτισμού, κ. Ιάσων Φωτήλας, ο οποίος τόνισε τη δέσμευση του ΥΠΠΟΑ για τη συνεχή στήριξη του ΟΠΙ. Υπογράμμισε τη σημασία της στενής συνεργασίας με τον ΟΠΙ, η οποία έχει αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα στην προστασία των δημιουργών και δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην καταπολέμηση της πειρατείας, που αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των δημιουργών. Ο Υφυπουργός εξήρε τις δράσεις του ΟΠΙ, όπως η λειτουργία της Επιτροπής για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ), που έχουν συμβάλει αποφασιστικά στη μείωση της παράνομης διακίνησης περιεχομένου.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στις πρόσφατες αλλαγές στη νομοθεσία για την πειρατεία, οι οποίες ενισχύουν το νομικό πλαίσιο και προβλέπουν αυστηρότερες κυρώσεις για τους παραβάτες. Οι αλλαγές αυτές, όπως σημείωσε, αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την προστασία των δικαιούχων και την ενίσχυση της νομιμότητας στον ψηφιακό χώρο.
Ο Υφυπουργός κατέληξε εκφράζοντας την εμπιστοσύνη του στις δυνατότητες του ΟΠΙ και τη δέσμευση του ΥΠΠΟΑ για περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας τους.
Συνεχίζοντας τους χαιρετισμούς, ο κ. Παναγιώτης Τσίρης, Πρόεδρος του ΟΠΙ, παρουσίασε μια ενδελεχή ανασκόπηση της πορείας και των επιτευγμάτων του ΟΠΙ κατά τα τριάντα χρόνια λειτουργίας του λέγοντας ότι ο ΟΠΙ είναι ο πυλώνας της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας στην Ελλάδα από το 1994. Με την πάροδο του χρόνου, ο ΟΠΙ έχει επεκτείνει το έργο του σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας, της εκπροσώπησης της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς, και της καθημερινής συνεργασίας με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
Ο κ. Τσίρης υπογράμμισε τον σημαντικό ρόλο του ΟΠΙ στην προώθηση της ενημέρωσης για τη νομιμότητα και τη χρήση νόμιμου περιεχομένου, καθώς και στην καταπολέμηση της πειρατείας μέσω της ΕΔΠΠΙ. Επιπλέον, ο ΟΠΙ παίζει κεντρικό ρόλο στην προώθηση της ενημέρωσης για τη νομιμότητα και τη χρήση νόμιμου περιεχομένου, μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις που απευθύνονται σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Ο κ. Τσίρης συνέχισε λέγοντας ότι ο ΟΠΙ έχει αναλάβει την εποπτεία της συλλογικής διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, επιλύοντας σημαντικά ζητήματα και ενισχύοντας τη θέση της Ελλάδας διεθνώς μέσω συνεργασιών με οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας και ο EUIPO. Η δράση του στον αγώνα κατά της πειρατείας τον έχει καταστήσει πρότυπο για άλλα κράτη-μέλη.
Τέλος, ο κ. Τσίρης ευχαρίστησε το προσωπικό του ΟΠΙ για την αφοσίωση και επαγγελματισμό τους, καθώς και τη διευθύντρια κ. Μαρία-Δάφνη Παπαδοπούλου για τον καθοριστικό της ρόλο στη διοίκηση του ΟΠΙ. Εξέφρασε επίσης θερμές ευχαριστίες στους καλεσμένους του συνεδρίου, των οποίων η παρουσία ενισχύει τη συνεργασία και τον διάλογο γύρω από την πνευματική ιδιοκτησία.
Η Δρ. Μαρία Δάφνη Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του ΟΠΙ, αναφέρθηκε στη σημασία του ανθρώπινου δυναμικού του ΟΠΙ, τονίζοντας ότι το προσωπικό αποτελεί την κινητήριο δύναμη πίσω από τις επιτυχίες του ΟΠΙ. Στο πλαίσιο της βελτίωσης του έργου του ΟΠΙ, η Διευθύντρια έχει τονίσει την ανάγκη για αναδιοργάνωση, ώστε ο οργανισμός να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στις πολυάριθμες αρμοδιότητές του. Παράλληλα, η κα Παπαδοπούλου τόνισε ότι προωθείται ενεργά η εξωστρέφεια του ΟΠΙ, ανοίγοντας δίαυλους επικοινωνίας και συνεργασίας με νέους εταίρους.
Η κα Παπαδοπούλου ανακοίνωσε ότι μία από τις σημαντικότερες μελλοντικές πρωτοβουλίες του ΟΠΙ θα είναι η δημιουργία ενός Κέντρου Διαμεσολάβησης, που φιλοδοξεί να προσφέρει μια καινοτόμα πλατφόρμα για την επίλυση ζητημάτων σχετικών με την πνευματική ιδιοκτησία.
Session 1: Current developments for copyright at EU and International level
Η Sylvie Forbin, Deputy Director General του WIPO ξεκίνησε το 1ο session τονίζοντας στην ομιλία της τον ρόλο της πνευματικής ιδιοκτησίας ως παγκόσμιο πυλώνα σε περιόδους γρήγορων αλλαγών. Τόνισε την ανάγκη για ευέλικτες πολιτικές που να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, διατηρώντας παράλληλα την ισορροπία μεταξύ δημιουργών και χρηστών. Υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ κρατών και οργανισμών για την ενίσχυση της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Sabina Tsakova, Deputy Head of Copyright Unit, DG Connect της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξέτασε τις τάσεις της νομοθεσίας για τα πνευματικά δικαιώματα στην Ευρώπη, αναδεικνύοντας την κατεύθυνση για το μέλλον.
Το 1ο session έκλεισε ο Žiga Drobnic, Copyright Specialist στον EUIPO, o οποίος υπογράμμισε ότι το Copyright Knowledge Center του EUIPO λειτουργεί ως «ομπρέλα», καλύπτοντας όλες τις δράσεις του EUIPO στον τομέα αυτό. Η δομή του βασίζεται σε έξι πυλώνες, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τις δραστηριότητες που ήδη υλοποιούνται από το EUIPO και το Παρατηρητήριό του.
Session 2: AI & Copyright
Η Dr. Silke von Lewinski από το Ινστιτούτο Max Planck, ανέλυσε την εφαρμογή της Οδηγίας DSM σε θέματα δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης, εστιάζοντας στα δικαιώματα εξαιρέσεων (TDM). Αναφέρθηκε στο άρθρο 4 της Οδηγίας DSM, και το κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί ή όχι στη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη (GenAI). Παράλληλα, παρουσίασε και τις επιλογές αδειοδότησης που αρχίζουν να εφαρμόζονται.
Δείτε την παρουσίαση της Dr. Silke von Lewinski εδώ.
Ο Peter Mezei, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Szeged, υποστήριξε ότι οι νομικές ρυθμίσεις της ΕΕ, όπως η Οδηγία για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά (DSM Directive) και ο πρόσφατα δημοσιευμένος AI Act, δημιουργούν ένα πολυεπίπεδο νομοθετικό πλαίσιο που συνδυάζει πτυχές ιδιωτικού και δημόσιου δικαίου.
Δείτε την παρουσίαση του Peter Mezei εδώ.
Ο Alexander Peukert, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Goethe, παρουσίασε τις εξελίξεις στον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για την τεχνητή νοημοσύνη. Τόνισε ότι ο AI Act ενισχύει τη συμμόρφωση μέσω πολιτικών διαφάνειας και καθιερώνει το AI Office της ΕΕ για την επίβλεψη της εφαρμογής.
Ο Alain Strowel, Καθηγητής στο UCLouvain, παρουσίασε μια ανάλυση για τους κινδύνους που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, όπως το φαινόμενο του “AI slop” και την κατάρρευση μοντέλων AI και υποστήριξε την ανάγκη δημιουργίας διπλού συστήματος αμοιβών για δημιουργούς, ώστε να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα μοντέλα AI.
Δείτε την παρουσίαση του Alain Strowel εδώ.
Η Μαρίνα Μαρκέλλου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Groningen, ανέλυσε τις νομικές υποχρεώσεις των προγραμματιστών ανοιχτού κώδικα στο πλαίσιο του AI Act της ΕΕ.
Δείτε την παρουσίαση της Μαρίνας Μαρκέλλου εδώ.
Φωτογραφίες Session 1
Φωτογραφίες Session 2
Δείτε το πρόγραμμα του συνεδρίου εδώ.