Ο Kopiosto είναι φινλανδικός οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, ο οποίος διαχειρίζεται και χορηγεί άδειες εκμεταλλεύσεως για λογαριασμό μεγάλου αριθμού δημιουργών, βάσει των εξουσιοδοτήσεων που του παρέχουν οι συγκεκριμένοι δημιουργοί. Ο Kopiosto έχει επίσης λάβει έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ως οργανισμός στον οποίο έχει ανατεθεί η χορήγηση συμβατικών αδειών εκμεταλλεύσεως, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αναμετάδοση έργων περιλαμβανομένων σε ραδιοφωνική ή τηλεοπτική εκπομπή. Η Telia εκμεταλλεύεται δίκτυο καλωδιακής τηλεόρασης, το οποίο μεταδίδει προς δημόσια λήψη το τηλεοπτικό σήμα εθνικών τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψεως.
Το 2018 ο Kopiosto άσκησε ενώπιον του φινλανδικού δικαστηρίου οικονομικών υποθέσεων, αγωγή με αίτημα να διαπιστωθεί ότι η Telia είχε αναμεταδώσει τηλεοπτικές εκπομπές, και ότι, ελλείψει αδείας χορηγηθείσας προγενέστερα από τον Kopiosto, η αναμετάδοση αυτή συνιστούσε προσβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των δημιουργών που εκπροσωπεί ο εν λόγω φορέας, κυρίως, ως οργανισμός στον οποίον έχει ανατεθεί η χορήγηση συμβατικών αδειών εκμεταλλεύσεως και, επικουρικώς, βάσει των εξουσιοδοτήσεων τις οποίες του έχουν παράσχει οι δικαιούχοι των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Η Telia υποστηρίστηκε ότι ο Kopiosto δεν νομιμοποιούνταν ενεργητικώς να ασκήσει αγωγή λόγω προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Με απόφαση του 2019, το φινλανδικό δικαστήριο οικονομικών υποθέσεων απέρριψε τα αιτήματα του Kopiosto, τα οποία στηρίζονταν σε προσβολή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, με το σκεπτικό ότι ο Kopiosto δεν εδύνατο να ασκήσει ιδίω ονόματι αγωγή λόγω προσβολής των δικαιωμάτων αυτών για λογαριασμό των δικαιούχων τους οποίους εκπροσωπεί ως οργανισμός εξουσιοδοτημένος να χορηγεί συμβατικές άδειες εκμεταλλεύσεως. Το εν λόγω δικαστήριο έκρινε ότι ο Kopiosto δεν νομιμοποιούνταν ενεργητικώς ούτε να ασκήσει αγωγή λόγω προσβολής των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των δικαιούχων εκείνων, οι οποίοι είχαν εξουσιοδοτήσει τον συγκεκριμένο οργανισμό να διαχειρίζεται τα δικαιώματά τους και να τους εκπροσωπεί ενώπιον των δικαστηρίων.
Ο Kopiosto έφερε την απόφαση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Φινλανδίας, το οποίο προκειμένου να επιλύσει τη διαφορά της κύριας δίκης και ελλείψει σχετικής διατάξεως του εθνικού δικαίου, αποφάσισε να υποβάλει στο ΔΕΕ τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:
1) Νοείται όσον αφορά τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης ότι η προβλεπόμενη στο εθνικό δίκαιο γενική ικανότητα διαδίκου σε ένδικες διαφορές αρκεί αφ’ εαυτής για την αναγνώριση του δικαιώματος των εν λόγω οργανισμών να είναι διάδικοι σε δίκη προς προάσπιση των ως άνω δικαιωμάτων, που αποτελεί προϋπόθεση της ενεργητικής νομιμοποίησης βάσει του άρθρου 4, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2004/48, ή μήπως για την ύπαρξη ενεργητικής νομιμοποίησης πρέπει να προβλέπεται από τις εθνικές διατάξεις ρητώς αναγνωρισμένο δικαίωμα για την ιδίω ονόματι άσκηση ενδίκου βοηθήματος προς προάσπιση των εν λόγω δικαιωμάτων;
2) Πρέπει, στο πλαίσιο της ερμηνείας του άρθρου 4, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2004/48, η φράση “άμεσο συμφέρον προς προάσπιση των πνευματικών δικαιωμάτων των δικαιούχων που εκπροσωπούνται από τον ίδιο” να ερμηνεύεται κατά τρόπο ενιαίο σε όλα τα κράτη μέλη,
3) Εάν γίνει δεκτό ότι ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης έχει άμεσο συμφέρον και νομιμοποιείται ενεργητικώς ιδίω ονόματι προς άσκηση ενδίκων βοηθημάτων: Ποια σημασία έχει κατά την εκτίμηση της ενεργητικής νομιμοποίησης, ενδεχομένως υπό το πρίσμα των άρθρων 17 και 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, το γεγονός ότι ως οργανισμός συλλογικής διαχείρισης εκπροσωπεί ακόμη και δημιουργούς οι οποίοι δεν τον έχουν εξουσιοδοτήσει να διαχειρίζεται τα πνευματικά τους δικαιώματα και ότι δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση ως προς το δικαίωμα του οργανισμού να ασκήσει αγωγή προς προάσπιση των δικαιωμάτων των εν λόγω δημιουργών;»
Η Απόφαση του ΔΕΕ έχει ως εξής:
1) Το άρθρο 4, στοιχείο γʹ, της Οδηγίας 2004/48 σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, έχει την έννοια ότι:
πέραν της προϋποθέσεως περί άμεσου συμφέροντος για την προάσπιση των οικείων δικαιωμάτων, η αναγνώριση της νομιμοποιήσεως των οργανισμών συλλογικής διαχειρίσεως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας να ζητούν ιδίω ονόματι την εφαρμογή των μέτρων, των διαδικασιών και των μέτρων αποκαταστάσεως που προβλέπονται στο κεφάλαιο II της οδηγίας προϋποθέτει την ενεργητική νομιμοποίηση των εν λόγω οργανισμών να ασκούν ένδικα βοηθήματα με σκοπό την προάσπιση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, νομιμοποίηση, η οποία μπορεί να απορρέει από ειδική προς τούτο διάταξη ή από γενικούς δικονομικούς κανόνες.
2) Το άρθρο 4, στοιχείο γʹ, της Οδηγίας 2004/48 έχει την έννοια ότι:
στο παρόν στάδιο εξελίξεως του δικαίου της Ένωσης τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να αναγνωρίζουν ότι οι οργανισμοί συλλογικής διαχειρίσεως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στους οποίους έχει αναγνωρισθεί προσηκόντως το δικαίωμα να εκπροσωπούν δικαιούχους δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας έχουν άμεσο συμφέρον να ζητούν, ιδίω ονόματι, την εφαρμογή των μέτρων, διαδικασιών και μέτρων αποκαταστάσεως που προβλέπονται στο κεφάλαιο II της οδηγίας σε περίπτωση κατά την οποία η ύπαρξη άμεσου συμφέροντος των εν λόγω οργανισμών για την προάσπιση των οικείων δικαιωμάτων δεν προκύπτει από την εφαρμοστέα εθνική ρύθμιση.
Δείτε όλη την απόφαση εδώ.