Ο ΟΠΙ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που εδρεύει στην Αθήνα (οδός Μετσόβου 5) και εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Ο ΟΠΙ ιδρύθηκε βάσει του άρθρου 69 Ν. 2121/1993 για την «Πνευματική Ιδιοκτησία, Συγγενικά Δικαιώματα και Πολιτιστικά Θέματα» (ΦΕΚ Α' 25) και λειτουργεί σύμφωνα με το Καταστατικό του, το ΠΔ 311/1994 (ΦΕΚ A' 165).
Ο Οργανισμός διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο.