Η πειρατεία -όρος που εκφράζει στην καθομιλουμένη την έννοια της προσβολής των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας- αναφέρεται στην κατασκευή, διανομή και πώληση μη εξουσιοδοτημένων αντιγράφων (πειρατικών αντιγράφων) υλικού προστατευόμενου από την πνευματική ιδιοκτησία. Η πειρατεία στην πνευματική ιδιοκτησία εκδηλώνεται με διάφορες μορφές και αφορά κυρίως στον τομέα της μουσικής, των οπτικοακουστικών έργων, των προγραμμάτων Η/Υ, των εκδόσεων και των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών.
H πειρατεία αγαθών που ενσωματώνουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που έχει αποκτήσει ανησυχητικές διαστάσεις. Λόγω της υψηλής αξίας των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), η παραβίασή τους αποτελεί προσοδοφόρα εγκληματική δραστηριότητα, η οποία προκαλεί σημαντικές ζημίες στους κατόχους των δικαιωμάτων και στην οικονομία γενικότερα.
Στην Έκθεση για την Κατάσταση σχετικά με την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) για το 2020 (Status Report on IPR Infringement 2020), του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO), αναφέρεται ότι η παρουσία προϊόντων παραποίησης/απομίμησης στην αγορά συνεπάγεται για τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ απώλεια εσόδων λόγω μείωσης των εσόδων από την άμεση και την έμμεση φορολογία, καθώς και από τη μη καταβολή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης από τους παράνομους κατασκευαστές, η οποία ανέρχεται σε 15 δισεκατομμύρια ευρώετησίως.
Συνοπτικά οι συνέπειες του φαινομένου της πειρατείας περιλαμβάνουν τις παρακάτω:
- Απειλή για την προστασία του καταναλωτή
- Απώλεια εισοδήματος λόγω μειωμένων εισπράξεων ΦΠΑ και τελωνειακών δασμών
- Απώλεια θέσεων εργασίας
- Μη δυνατότητα ανάπτυξης των σχετικών πολιτιστικών - και όχι μόνο - βιομηχανιών (κίνδυνος απομείωσης των πολιτιστικών αγαθών ελλείψει κινήτρων)
- Μείωση επενδύσεων ξένων κεφαλαίων
- Αδυναμία επιβολής των σχετικών νόμων και εφαρμογής των διεθνών υποχρεώσεων
- Διακύβευση του κύρους της χώρας
Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) έχει πραγματοποιήσει έναν μεγάλο αριθμό δράσεων για τη μείωση και σταδιακή εξάλειψη του φαινομένου της πειρατείας των πνευματικών έργων και εξακολουθεί να δραστηριοποιείται στον τομέα αυτό.
Το Παρατηρητήριο συγκέντρωσε το σχετικό νομικό πλαίσιο, τόσο το ελληνικό όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη σχετική εθνική νομολογία και τις νέες εξελίξεις που αφορούν στο θέμα της προσβολής των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας. Τέλος, παρατίθεται μια σειρά χρήσιμων συνδέσμων (links) ελληνικών, κοινοτικών και διεθνών.
- Νόμος 4481/2017
- Διατάξεις του ν. 2121/1993 (α. 63 - 66Δ)
- Συνθήκη TRIPs (ν. 2290/1995)
- Ν. 3377/2005 (α. 11)
- ΥΑ 10100/Δ3B/4020 για την επιβολή του Διοικητικού Προστίμου
- ΠΔ 131/2003 (α. 11 – 13) - Ενσωμάτωση Οδηγίας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο 2000/31
- Κανονισμός 1383/2003 για την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών
- Κανονισμός 1891/2004 για την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών
- Νόμος 2472/1997 - Η προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: Εμπόριο, ανάπτυξη και διανοητική ιδιοκτησία - Στρατηγική για την προστασία και την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε τρίτες χώρες (COM(2014) 389 final).
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: Επιδίωξη ανανεωμένης συναίνεσης όσον αφορά την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά: Σχέδιο δράσης της ΕΕ (COM(2014) 392 final).
- Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή - Ενίσχυση της επιβολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά.
- Ψήφισμα του Συμβουλίου, της 25ης Σεπτεμβρίου 2008 , για ένα συνολικό ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης και της πειρατείας (2008/C 253/01)
- Ψήφισμα του Συμβουλίου της 1ης Μαρτίου 2010 για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά (2010/C 56/01).
- Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά (2009/2178(INI)).
Η Επιτροπή για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ) συστήθηκε με τον ν. 4481/2017 και στόχο έχει να διευκολύνει την εξωδικαστική αντιμετώπιση περιπτώσεων διαδικτυακής προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή/και συγγενικών δικαιωμάτων.
Οποιοσδήποτε του οποίου τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικά δικαιώματα προσβάλλονται στο διαδίκτυο (π.χ. δημιουργοί, ερμηνευτές-καλλιτέχνες, εκδότες, οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, κ.ο.κ.). μπορεί να προσφύγει στην ΕΔΠΠΙ.
Η διαδικασία ενώπιον της ΕΔΠΠΙ συνιστά μία διοικητική διαδικασία, η οποία εντός σύντομου χρονικού διαστήματος (το πολύ εντός 60 ημερών) επιτρέπει σε κάθε δικαιούχο που προσφεύγει ενώπιόν της σε σχέση με την παράνομη διάθεση έργων του στο διαδίκτυο να επιτύχει (εάν η προσφυγή του ευσταθεί) την άμεση απομάκρυνση ή τη διακοπή πρόσβασης στο έργο του ανάλογα με τις περιστάσεις και χωρίς να στερείται του δικαιώματός του προσφυγής στα δικαστήρια.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μέλη της Επιτροπής, τη διαδικασία υποβολής αιτήματος, τα τέλη εξέτασης και τις αποφάσεις της δείτε: opi.gr/edppi
Έκθεση του ΟΠΙ σχετικά με τα στατιστικά για την καταπολέμηση του φαινομενου της πειρατείας.
Αρχές Επιβολής
-
Mελέτη με θέμα το κακόβουλο λογισμικό (malware) και τη διαδικτυακή πειρατεία οπτικοακουστικού υλικού καθώς και τους κινδύνους που διατρέχουν οι καταναλωτές. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στη μελέτη δείχνουν ότι η εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού στις συσκευές των καταναλωτών που εμπλέκονται σε διαδικτυακή πειρατεία οπτικοακουστικού περιεχομένου, είναι στοχευμένη και μπορεί να οδηγήσει σε κλοπή ταυτότητας και απάτες. Επιπλέον, το κακόβουλο λογισμικό μπορεί να μολύνει εταιρικά δίκτυα στα οποία ο καταναλωτής είναι συνδεδεμένος λόγω τηλεργασίας.
Δείτε όλη την μελέτη εδώ.
-
Στην έκθεση αυτή εξετάζεται η κατανάλωση περιεχομένου που παραβιάζει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στα κράτη μέλη της ΕΕ και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το περιεχόμενο αφορά τηλεοπτικά προγράμματα, μουσική και ταινίες στο οποίο οι πολίτες έχουν πρόσβαση μέσω υπολογιστή και κινητών συσκευών με διάφορες μεθόδους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η μετάδοση συνεχούς ροής, η μεταφόρτωση, ο διαμοιρασμός αρχείων «torrents» και το λογισμικό αντιγραφής («ripping»).
Για ολόκληρη την έκθεση (αγγλικά) επιλέξτε εδώ.
Για την περίληψη στα ελληνικά επιλέξτε εδώ.
-
2020 - Έκθεση: “2020 Status report on IPR Infringement”
Έρευνα σχετικά με την έκταση, τον σκοπό και τις οικονομικές συνέπειες της παραβίασης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην ΕΕ.
Για ολόκληρη την έκθεση (αγγλικά) επιλέξτε εδώ.
Για την περίληψη στα ελληνικά επιλέξτε εδώ.
-
2019 - Έκθεση: “2019 Status report on IPR infringemet”
Έρευνα σχετικά με την έκταση, τον σκοπό και τις οικονομικές συνέπειες της παραβίασης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην ΕΕ.
Για ολόκληρη την έκθεση (αγγλικά) επιλέξτε εδώ.
Για την περίληψη στα ελληνικά επιλέξτε εδώ.
-
Συλλογή νομολογίας αποφάσεων του ΔΕΕ και εθνικών δικαστηρίων σχετικά με τη σχέση δικαιώματος πληροφόρησης του άρθρου 8 της Οδηγίας 2004/48 και θεμελιωδών δικαιωμάτων.
-
Έκθεση σχετικά με τη συμβολή στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης βιομηχανιών που κάνουν εντατική χρήση διαφόρων τύπων ΔΔΙ.
- 2009 - Η προστασία των δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας στην Ελλάδα
- European Commission – Taxation and Customs Union
- EUIPO (European Union Intellectual Property Office) /OBSERVATORY
Ελλάδα
Ευρωπαϊκή Ένωση
Διεθνή